Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kiralardaki fiyat artışlarının önüne geçmek için konut arzının artırılacağını, deprem kaynaklı konut stokundaki kayıpların telafisine yönelik yeni sosyal konut projeleri geliştirileceğini ve dar gelirli vatandaşların konuta erişiminin artırılacağını bildirdi.
2018’in Kasım ayında 475,07 olan “gerçek kira” endeksinin 2023’ün Kasım ayında 1888,02 değerine ulaştığını belirten Şimşek, 2018-2023 dönemindeki artış oranının yüzde 297,42 olduğunu aktardı.
Şimşek, 2023’ün Eylül ayında yüzde 9,52 olan aylık kira artış oranının Ekim ayında yüzde 7,91’e, Kasım ayında yüzde 5,97’ye ve Aralık ayında yüzde 4,48’e gerilediğini ifade ederek, şunları kaydetti:
“Orta vadede, enflasyonla mücadele ve kiralardaki fiyat artışlarının önüne geçmek üzere konut arzı artırılacak, deprem kaynaklı konut stokundaki kayıpların telafisine yönelik yeni sosyal konut projeleri geliştirilecek ve dar gelirli vatandaşların konuta erişimi artırılacaktır.”
Prof. Dr. Murat Ferman konuyla ilgili detayları CNN Türk canlı yayında anlattı. Ferman konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
“Sayın Baklan bunu bir milletvekilinin soru önergesine cevaben yaptığı açıklamada paylaştı. Kira endeksine baktığımızda 2018’den 2023 Kasım’a kadar 5 yılda 3 katlık artış olmuş. Dolayısıyla kiraların yukarı yönlü gidişatını rakamlardan izlemek mümkün. Geçtiğimiz eylül ekim ayından itibaren aylık kira artış oranlarında gerileme var.
Belki de bir düzeltme hareketi yapılıyor. Kiralarda fahiş artışlar yaşanmıştı. Bunlarda düzelme olduğu görülebiliyor. Kira meselesi arz ile talebin buluştuğu bir ekonomi kulvarı. Türkiye bakımından sayın Bakanın söylediği depremde kaybedilen konut stokunun yerine konulması, yeni konut inşasıyla bu işin çözümünde mesafe alınabilir.
Sayın Bakanın söylediği dar gelirlinin işini kolaylaştıracak veya onlar için erişilemeyen bazı kiralama imkanlarını yeniden opsiyonel hale getirecek sosyal konut inşası önemli bir mesele. Bu sadece sosyal konut inşasıyla sınırlı olmamak gerekir.
KİRA FİYATLARI NASIL DÜŞÜRÜLECEK?
Planlamanın çok iyi yapılması lazım. İstanbul’da sayısı 10 binlerle hatta 10 binlerle ifade edilen boş konut var. Talep tarafındaki yeni genç evlilerin çocuk sayısı düşük ailelerin, çekirdek evleri 2+1 vs. gibi daha derli toplu, modern projeler tercih ediliyor. Türkiye’de konut inşaatlarında mega lüks projeler, değişik lüks yabancı siteler yapılıyor. Arzla talep örtüşmeyince ortaya bir sürü insan kiralık ev arıyor, bir sürü müteahhit de yatırımını değerlendirmeye çalışıyor. Dikkatli bir planlama yapılması lazım. Yerel seçim öncesi tüm adayların ortak kanaati var. Dikey büyüme değil yatay büyümeye geçmek lazım. Bu yeni arsa stokunun üretilmesi ile mümkün. Devletin de el atacağı bir şekilde arsa tahsis edilmesi. Hazine’nin elinde büyük miktarda araziler var. Sayın Bakanın söylediği gibi vatandaşın talebi ne ise ona cevap verecek bir yapıya ilerletilmeli, uzun dönemde konut bir yatırım aracı olarak düşündü, gelinen noktada bir ihtiyaç söz konusudur.
Yanlış planlama yapılırsa vatandaş A isterken B tipine öncelik verilirse, daha rasyonel ödeme planlaması ortaya konulursa mesafe alınabilir. şimdi harekete geçsek 3 ile 5 seneden evvel sonuç alınamayacak bir durumdur. Elimizdeki tüm imkanları kullanmak zorundayız. Kirada aşırı şişme durumu vardı biraz geriye gitme durumu var. Büyük kentlerde bu sorun.”
